Steeds meer jongeren ervaren psychische klachten zoals somberheid, stress of angst. Toch krijgt maar een klein deel van hen op tijd hulp. Maastricht University deed onderzoek naar de gevolgen voor jongeren die voor het eerst aanklopten bij @ease. De uitkomst is zorgwekkend: jongeren met mentale problemen hebben een veel lagere kwaliteit van leven dan hun leeftijdsgenoten en zorgen bovendien voor flinke maatschappelijke kosten, vooral door schoolverzuim.
Deze bevindingen komen uit de impactstudie van Sophie Leijdesdorff, Claudia Huijs, Rianne Klaassen, Arne Popma, Therese van Amelsvoort en Silvia Evers (2020). Hun onderzoek heet “Burden of mental health problems: quality of life and cost-of-illness in youth consulting Dutch walk-in youth health centres”. Zij onderzochten de impact van mentale problemen bij jongeren die @ease bezochten en lieten zien dat vroege signalering en laagdrempelige hulp essentieel zijn om langdurige schade te voorkomen.
Waarom dit onderzoek?
Mentale problemen beginnen vaak jong. Driekwart van de psychische aandoeningen ontstaat vóór het 24e levensjaar. De gevolgen kunnen groot zijn: van minder meedoen op school tot later problemen met werk en relaties.
Toch besteedt de overheid wereldwijd maar een klein deel van het zorgbudget aan mentale gezondheid. En jongeren zoeken vaak geen hulp, door schaamte, slechte toegang of omdat ze niet weten waar ze terechtkunnen.
De onderzoekers wilden daarom weten:
- Hoe groot is de impact van mentale problemen op jongeren die @ease bezoeken?
- Wat betekent dit voor hun kwaliteit van leven?
- En wat kost het de samenleving?
Hoe is het onderzoek gedaan?
- Deelnemers: 80 jongeren die voor het eerst @ease bezochten tussen januari 2018 en mei 2019
- Leeftijd: 12 tot 25 jaar
- Metingen:
- Kwaliteit van leven (via vragenlijst EQ-5D-5L)
- Schoolverzuim (aantal dagen gemist in de laatste 3 maanden)
- Gebruik van zorg (bezoeken aan huisarts of GGZ)
- Kostenberekening: wat kosten gemiste schooldagen en zorgbezoeken gemiddeld per jongere?
De onderzoekers gebruikten een zogenaamde bottom-up methode. Dat betekent dat ze per jongere keken naar het daadwerkelijke verzuim en zorggebruik en dit vertaalden naar kosten.
Wat kwam eruit?
Lage kwaliteit van leven
De jongeren scoorden gemiddeld 0,62 op een schaal van 0 (slecht) tot 1 (volledig gezond). Ter vergelijking: jongeren in de algemene bevolking scoren tussen 0,91 en 0,96.
Hun kwaliteit van leven was dus vergelijkbaar met jongeren die een ernstige depressie hebben. Vooral de domeinen ‘dagelijkse activiteiten en angst/depressie’ waren sterk aangetast.
Veel schoolverzuim
Meer dan de helft van de jongeren miste school in de afgelopen drie maanden. Gemiddeld ging het om 4 dagen per jongere. In de gewone bevolking is dat veel lager: slechts 11 – 13% mist wel eens een uur per maand.
Kosten voor de samenleving
- Zorgkosten per jongere: €103 in drie maanden
- Kosten door schoolverzuim: €402 in drie maanden
- Totaal: €512 per jongere per kwartaal, oftewel ruim €2.000 per jaar
Het grootste deel (80%) van de kosten komt dus door schoolverzuim.
Verschillen tussen groepen
- Meisjes hadden hogere zorgkosten en een lagere kwaliteit van leven dan jongens
- Niet-Nederlandstalige jongeren maakten juist minder gebruik van zorg
- Jongeren die alleen woonden, verzuimden meer dagen en zorgden daardoor voor hogere maatschappelijke kosten
Waarom is dit belangrijk?
De gevolgen van mentale problemen zijn niet alleen nu voelbaar, maar ook op de lange termijn. Jongeren die vaak school missen, lopen meer risico om uit te vallen of geen diploma te halen. Dat kan later leiden tot minder kansen op werk en financiële problemen.
Bovendien krijgt driekwart van deze jongeren geen professionele hulp, ondanks hun klachten. Daardoor blijven problemen langer bestaan en worden ze vaak erger.
Wat zeggen de onderzoekers?
Volgens Leijdesdorff en collega’s laat dit onderzoek duidelijk zien dat mentale problemen bij jongeren grote gevolgen hebben, zowel voor henzelf als voor de samenleving. Hun conclusie:
- Jongeren hebben een veel lagere kwaliteit van leven dan hun leeftijdsgenoten
- De maatschappelijke kosten zijn hoog, vooral door schooluitval
- Er is een grote kloof tussen de jongeren die hulp nodig hebben en de jongeren die daadwerkelijk zorg krijgen
De onderzoekers benadrukken dat vroeg ingrijpen cruciaal is. Hoe eerder jongeren passende hulp krijgen, hoe kleiner de kans dat problemen uitgroeien tot een levenslange last.
Wat kunnen we ermee?
Dit onderzoek laat zien dat investeren in laagdrempelige hulp zoals @ease veel kan opleveren:
- Jongeren voelen zich sneller gehoord en gesteund
- Problemen worden eerder gesignaleerd
- Er is meer kans om schooluitval en hoge maatschappelijke kosten te voorkomen
Benieuwd naar alle resultaten?
Je kunt hier het volledige wetenschapplijke artikel lezen met de titel “Burden of mental health problems: quality of life and cost-of-illness in youth consulting Dutch walk-in youth health centres “.
Heb je vragen over ons wetenschappelijk onderzoek? Neem gerust contact op, we vertellen je er graag meer over.